Blog

Ustawa z 1 grudnia 2022 r. o zmianie ustawy o prawach konsumenta oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 2581), implementująca do polskiego prawa również dyrektywę Omnibus, przewiduje szereg specyficznych obowiązków, z których przedsiębiorcy będą się musieli wywiązać.

Konieczne będzie m.in. informowanie konsumentów:

1. w przypadku zapowiadania obniżek cenowych – o najniższej cenie produktu w okresie ostatnich 30 dni;
2. o tym, czy i w jaki sposób przedsiębiorca zapewnia, aby publikowane opinie pochodziły od konsumentów, którzy używali danego produktu lub go nabyli;
3. o ogólnych informacjach udostępnionych w specjalnej części interfejsu internetowego (która jest bezpośrednio i łatwo dostępna ze strony, na której prezentowane są oferty) dotyczących głównych parametrów decydujących o plasowaniu ofert przedstawionych konsumentowi w wyniku wyszukiwania oraz względnym znaczeniu tych parametrów w porównaniu z innymi parametrami.

W tym wpisie omówię konieczność informowania o najniższej cenie produktu w okresie ostatnich 30 dni przed wprowadzeniem obniżki.

Jaka jest podstawa prawna obowiązku podawania najniższej ceny towaru lub usługi, która obowiązywała w okresie 30 dni przed wprowadzeniem obniżki?

Zgodnie z art. 4 ustawy z dnia 9 maja 2014 r. o informowaniu o cenach towarów i usług (Dz. U. z 2019 r. poz. 178), w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2023 r.:

1. W miejscu sprzedaży detalicznej i świadczenia usług uwidacznia się cenę oraz cenę jednostkową towaru lub usługi w sposób jednoznaczny, niebudzący wątpliwości oraz umożliwiający porównanie cen.
2. W każdym przypadku informowania o obniżeniu ceny towaru lub usługi obok informacji o obniżonej cenie uwidacznia się również informację o najniższej cenie tego towaru lub tej usługi, która obowiązywała w okresie 30 dni przed wprowadzeniem obniżki.
3. Jeżeli dany towar lub dana usługa są oferowane do sprzedaży w okresie krótszym niż 30 dni, obok informacji o obniżonej cenie uwidacznia się również informację o najniższej cenie tego towaru lub tej usługi, która obowiązywała w okresie od dnia rozpoczęcia oferowania tego towaru lub tej usługi do sprzedaży do dnia wprowadzenia obniżki.
4. W przypadku towarów, które ulegają szybkiemu zepsuciu lub mają krótki termin przydatności, obok informacji o obniżonej cenie uwidacznia się informację o cenie sprzed pierwszego zastosowania obniżki, z zastrzeżeniem że terminy, o których mowa w ust. 2 i 3, nie mają zastosowania.
5. Do reklamy towaru lub usługi wraz z ceną przepisy ust. 1-4 stosuje się odpowiednio.
6. Minister właściwy do spraw gospodarki, po zasięgnięciu opinii Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, określi, w drodze rozporządzenia:
   1. sposób uwidaczniania cen towarów i usług, w tym cen jednostkowych towarów lub usług, oraz informacji o obniżonej cenie,
   2. wykaz towarów, w przypadku których nie jest wymagane uwidocznienie ceny jednostkowej towarów lub usług 
      - mając na uwadze potrzebę zapewnienia dostępności informacji o cenie, a także uwzględniając przypadki, gdy uwidocznienie ceny jednostkowej towaru lub usługi nie byłoby przydatne ze względu na rodzaj lub przeznaczenie towaru lub usługi.

Zgodnie zaś z § 3 rozporządzenia Ministra Rozwoju i Technologii z dnia 19 grudnia 2022 r. w sprawie uwidaczniania cen towarów i usług (Dz. U. z 2022 r., poz. 2776):

1. Cenę, cenę jednostkową lub informację o obniżonej cenie uwidacznia się na danym towarze, bezpośrednio przy towarze lub w bliskości towaru, którego dotyczy cena, cena jednostkowa lub informacja o obniżonej cenie, w miejscu ogólnodostępnym i dobrze widocznym dla konsumentów.
2. Cenę, cenę jednostkową lub informację o obniżonej cenie uwidacznia się w szczególności:
   1. na wywieszce, która może mieć formę wyświetlacza elektronicznego;
   2. w cenniku;
   3. w katalogu;
   4. na obwolucie;
   5. w postaci nadruku lub napisu na towarze lub opakowaniu.

W dużym uproszczeniu można stwierdzić, że obowiązek informacyjny w zakresie cen w okresie obniżek polega na podawaniu najniższej ceny towaru lub usługi, która obowiązywała w okresie 30 dni przed wprowadzeniem obniżki.

Jest to jednak zbyt duże uproszczenie, o czym poniżej.

Jak zrealizować obowiązek informowania o najniższej ceny towaru lub usługi, która obowiązywała w okresie 30 dni przed wprowadzeniem obniżki?

W pierwszych dniach stycznia 2023 r. można było zaobserwować, że nie wszyscy przedsiębiorcy zastosowali się do nowego obowiązku.

W tym miejscu podkreślenia wymaga, że brak informowania o najniższej ceny towaru lub usługi, która obowiązywała w okresie 30 dni przed wprowadzeniem obniżki, może stanowić podstawę nałożenia na przedsiębiorcę administracyjnej kary pieniężnej do wysokości 20 000 zł. Jeżeli przedsiębiorca nie wykonał obowiązków, o których mowa powyżej, co najmniej trzykrotnie w okresie 12 miesięcy, licząc od dnia, w którym stwierdzono naruszenie tych obowiązków po raz pierwszy, wojewódzki inspektor Inspekcji Handlowej nakłada na niego, w drodze decyzji, karę pieniężną aż do wysokości 40 000 zł!

Natomiast ci przedsiębiorcy, którzy postanowili informować o najniższej cenie produktu w okresie ostatnich 30 dni przed obniżką, zaczęli to robić w różny sposób. W dniu 16 stycznia 2023 r. komunikat w tej sprawie wydał sam UOKiK, który jako nieprawidłowe uznał m. in.:

• Podawanie aktualnej ceny sprzedaży i ceny przekreślonej bez zamieszczenia informacji, czym jest cena przekreślona.
• Podawanie aktualnej ceny sprzedaży i ceny przekreślonej, przy czym komunikat wyjaśniający, że cena przekreślona jest najniższą ceną towaru, która obowiązywała w okresie 30 dni przed wprowadzeniem obniżki, jest dostępny dopiero po rozwinięciu.
• Posługiwanie się przy prezentowaniu obniżek (ceny przekreślonej) innymi wartościami referencyjnymi z pominięciem najniższej ceny z 30 dni przed obniżką.
• Obliczanie wielkości obniżki (np. 20%, 150 zł) w odniesieniu do ostatniej lub standardowej ceny towaru, a nie najniższej ceny z ostatnich 30 dni.
• Posługiwanie się sformułowaniami innymi niż „najniższa cena towaru w okresie 30 dni przed wprowadzeniem obniżki”, czyli np. „cena referencyjna”, „poprzednia/ostatnia najniższa cena”, „cena z 30 dni przed promocją”.
• Prezentowanie informacji o najniższej cenie obowiązującej w okresie 30 dni przed wprowadzeniem obniżki w sposób nieczytelny: czcionka, kolorystyka, kontrast.

Po więcej informacji na temat „stwierdzonych nieprawidłowości” odsyłam do strony UOKiK: UOKiK - Urząd - Informacje ogólne - Aktualności - #PrawaKonsumenta2023 - Prezes UOKiK mówi "sprawdzam"

W przypadku jakichkolwiek wątpliwości zapraszam do kontaktu. Zachęcam też do dyskusji w komentarzach pod niniejszym wpisem.